Գործնական քերականություն

  1. Կատարի՛ր Գործնական քերականություն գրքի նշված առաջադրանքները:

53.Կետերիփոխարենգրի´րտրվածհոմանիշներիցմեկը (ամենահարմարը):

Մեկ էլ, թթի կարմիր շիրան պռոշներին, ներս ընկավ պուճուր տղան՝ շոգից կարմրած թշերով (թշերով, այտերով):
Հյուրը քթի տակ բարի ժպտում (հռհռում, քմծիծաղում, ծիծաղում, ժպտում) էր երեխայի շատախոսության վրա:
Առաջ բերեցին նրա զտարյուն (ազնվատոհմ, վեհազգի, զտարյուն) նժույգը:
Լքված նավը կամաց-կամաց սուզվում (սուզվում, իջնում, խորտակվում, ընկղմվում) էր:
Նրա բոլոր հույսերը խորտակվում (սուզվում, խորտակվում,ընկղմվում) էին:

54. Տրվածբառերնըստհոմանիշությանբաժանի´րհինգխմբի:

Մնացուկ, ոստ, մնացորդ, շյուղ, թափոն, մառան, նկուղ, կասկած, թերմացք, նախատինք, տարակույս, պարսավանք, հանդիմանություն, տարակուսանք, շտեմարան, երկմտություն, թափթփուկ, շիվ, կշտամբանք, ճյուղ, ավելցուկ, անարգանք:

Մնացուկոստկշտամբանքմառանկասկած
մնացորդշյուղնախատինքնկուղ
շիվպարսավանքշտեմարանտարակուսանք
թափոնճյուղհանդիմանություներկմտություն
թափթփուկանարգանք
ավելցուկ

55.Սխալկամ ոչտեղինգործածվածբառերըգտի´րևուղղի´ր՝դրանցհոմանիշներըգրելով:

Մի նոր աշակերտ կա մեր դասարանում:

Հիվանդին լավ նայիր, որ շուտ լավանա:

Տարվա վերջում մի անակնկալ էլ կար:

Մատանու ադամանդ գլորվեց մինչև անծանոթի կոշիկն ու հանգստացավ:

Անտառում

  1.  Համո Սահյանի «Անտառում»  բանաստեղծությունը  գրավոր պատմի՛ր (արձակի փոխադրիր)։
  2. Բացատրի՛ր տրված փոխաբերությունները /ոչ ուղիղ իմաստով գործածված արտահայտությունները/:

ա)Անտառում ամպի ծվեններ կային: Կտոր-կտոր ամպերը ցվրված էին։

բ)Շշուկներ կային անտառում այնքա՜ն: Տարբեր ցածր ձայներ կային անտառում։

գ)Օրոր էր ասում աշունն անտառին: Քամին ծառերը շարժում էր, ոնց որ երեխային օրօրեր։

դ) Եղյամն էր սունկի գլուխն արծաթում:Ջրի կաթիլը կաթաց սնկի վրա, սունկը փայլեց։

  1. Բանաստեղծության ո՞ր պատկերն է քեզ շատ դուր գալիս: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր: Ինձ դուր եկավ այն տունը երբ նկարագրվում էր ճանապարհը, շշուկները, այդ խոնավ բուրմունքները։
  2. Նկարի՛ր քեզ դուր եկած բանաստեղծական տունը կամ տները, ձայնագրի՛ր, տեղադրի՛ր բլոգումդ:
  3. Գրի՛ր կապույտ-երկնագույն, մշուշ-մառախուղ, կածան-ճանապարհ, եղյամ-ցող, հողմ-ուժեղ քամի, որսկան-որսորդ  բառերի հոմանիշները

Լավ է կույր աչքով, քան կույր սրտով

Երկու քույր ապրում էին մի տանը։ Նրանց ծնողները այդքան էլ հարուստ չէին,երկուսն էլ հիվանդ։ Փոքր քույրը ամեն ինչ անում էր ծնողների համար, մեծ քույրը մենակ դժգոհում։ Մեծ քույրը կույր էր։ Օրերից մի օր մայրիկը իրեն շատ վատ է զգում, աչքերը բացելուց հետո տեսնում է որ նա հիվանդանոցում է։ Փոքր քույրը ամեն ինչ անում է, որ մայրը ապաքինվի, մեծ քույրը՝կույր լինելով մտածում է որ նրան խաբում են և ոչինչ չի անում։ Մայրը ապաքինվում է փոքր քրոջ օգնությամբ, մեծ քույրը հասկանում է որ նրան չեն խաբել գնում ասում է․

-Մամ, պապ, քույրիկ, կներեք, ես չէի մտածում, որ սենց բան կլինի, էլ չեմ անի։

Գործնական քերականություն

37.Քո կարծիքով տրված հնչյունախմբերից որո՞նք են բառեր (արտագրի´ր կամ ընդգծի´ր): Պատասխանդ պատճառաբանի´ր:

Բարդի, աղնկի, ձրաբր, հեղուկ, կնիրպա, թանձր, չաբեռալ, կանչել

39.Բացատրի´ր, թե գլուխ բառը ամեն մի նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված՝ փոխարինելով խելք, ղեկավար, կատար, ծայր, մաս, վրա բառերով: Ո՞ր նախադասության մեջ գլուխ բառն այլ բառով չես կարող փոխարինել:

Արջը գլուխը բարձրացրեց: Ուղիղ իմաստ

Սարի կատարին ինչ-որ բան է փայլում:

Այս մարդը խելք չունի:

Գրքի առաջին մասը շատ հետաքրքիր էր:

-Իսկ ո՞վ էր ձեր ղեկավարը,- որոտաց զորավարը՝դիմելով գլխիկոր զինվորներին:

Ինչ-որ մեկը թերթ է մոռացել պահարանի վրա:

Գերանի ծայրից բռնի՛ր:

Տնային աշխատանք

40.Ընդգծված բառը նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված: Այդ բառը ո՞ր նախադասության մեջ է հիմնական իմաստով գործածված:

Ծաղիկը բացվեց ու ձգվեց դեպի արևը:

Այս նախադասությունում ծաղիկը բառը ուղիղ իմաստ է արտահայտում։

Հարսանիքի բոլոր կենացները ծաղիկներին էին ուղղված:

Ծաղնիկները՝հարս և փեսա, քանի որ, նրանք էին ուշադրության կենտրոնում, և գեղեցիկ են ինչպես ծաղիկները։

Մեր ծնողներն ասում են, թե մենք ենք կյանքի ծաղիկները:

Այս անգամ նշանակում է լավագույնները։

Շատ լավ գործ եք սկսել. սա դեռ ծաղիկն է, պտուղները հետո եք տեսնելու:

Սա դեռ սկիզբն է։

Իր երկիրը հասնելուց հետո էլ իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի ծաղիկ տիրուհուն:

Նախադասության մեջ ծաղիկը արտահայտվում է գեղեցկուհի բառի իմաստով։

41.Նախորդ վարժություններում գործածված գլուխ, ծաղիկ բառերն ինչո՞վ են նմանվում:

Այդ բառերը երկուսն էլ արտահայտում են մի քանի իմաստ։

Բացատրի՛ր «բազմիմաստ» բառը:

Բառը արտահայտում է մի քանի իմաստ։

42. Հաց բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի´ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

Այսօր քույրս հաց գնեց։

Այսօր մեր տուն մտավ հացով մարդ։

43. Ջուր բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

Այսօր ես խմեցի ջուր։

44.Ընդգծված բառը փոխարինի´ր տրվածներից մեկով և բացատրի´ր, թե ինչպե՞ս ընտրեցիր:

Տհաճ, պայծառ, հոտ, դեմք, հավաքել, շրջապատել:

Ծաղիկների հոտը ինձ մի հին երգ է հիշեցնում:

Արևելցի կինն ինչո՞ւ է ծածկում դեմքը:

Զորքը հավաքել էր բերդն ու սպասում էր հրամանի:

Թագավորը շրջապատել էր բոլոր հպատակներին, որ առաջինը ինքն ավետիսն (բարի լուրը) ասի:

Տհաճ պատմության մեջ ընկանք:

Միալար անձրևներից ու մառախուղից հետո վերջապես մի պայծառ օր բացվել։

Վիլյամ Սարոյանի մասին

«Ես Կալիֆոռնիայի հայ եմ, Փարիզի հայ եմ, Լոնդոնի հայ եմ, Երևանի հայ եմ, ամեն տեղ հայ եմ և ամեն տեղ նույն մարդն եմ…»։

Ծնունդը

Կալիֆոռնիա: Բիթլիսից գաղթած հայ ընտանիք, որտեղ 1908 թ․-ին ծնվեց 4-րդ երեխան: Նրան կոչեցին Վիլյամ: 1911 թվականին, երբ  37-ամյա Արմենակ Սարոյանը մահացավ, մայրը՝ Թագուհի Սարոյանը, չէր կարողանում պահել երեխաներին: Արդյունքում  երեխաներին՝ Հենրիին , Զաբելին, Կոզեթին ու Վիլյամին,  տեղափոխեցին որբանոց։ Այդ ժամանակ Վիլյամը 3 տարեկան էր, և հոր մահն ու մանկատուն տեղափոխվելը ծանր փորձություն էին փոքրիկ Վիլյամի համար:

«Մանկատան ճանապարհին ես սկսեցի լաց լինել: Մայրս նախատեց ինձ` ասելով` դու 

արդեն տղամարդ ես, իսկ տղամարդը չի լալիս: Ես դադարեցի լաց լինել» :

Այդ ժամանակ մայրը նրան Coon Jiger անունով մի տիկնիկ էր նվիրել։ Տիկնիկ, որը երկար տարիներ լինելու էր Վիլյամի անբաժան ընկերը և այդ տիկնիկով էր  փորձելու փարատել մոր բացակայությունը:

Վերադարձ դեպի տուն

Մոտ 10 տարի ապրելով մանկատանը՝ նույն ճանապարհով Վիլյամն իր քույր-եղբայրների հետ մի օր վերադարձավ տուն: Սակայն վերադարձը մանկատնից չդարձավ վերադարձ դեպի  անհոգ կյանք: Աշխատանք հեռագրատանը: Վիլյամը ստիպված էր օգնել մորը: 13-ամյա երեխայի համար դա դժվար փորձություն էր:

«Մի օր հարևան երեխաներն ինձ կանչեցին բեյսբոլ խաղալու, և ես, շատ լավ գիտակցելով, 

որ պետք է մնացած թերթերը վաճառեմ, չկարողացա հրաժարվել այդ առաջարկից և 

միացա ընկերներիս: Հանկարծ լսեցի մորս ձայնը՝ ինչո՞վ ես զբաղված: Ես խաղում էի, 

մայրի՛կ,- պատասխանեցի ես: Մորս մեկ հայացքը բավարար եղավ, որ

 վերադառնամ աշխատանքիս: Այդ օրվանից հետո հասկացա, որ ես տարբեր եմ

 մյուս երեխաներից»:

Փողոցը որպես դպրոց

Թե’ որբանոցում, թե’  հետո արդեն տանը, Վիլյամը այդպես էլ կանոնավոր կրթություն չստացավ։ Կրթությունն ու աշխատանքը համատեղելը դժվար էր տղայի համար: Իսկ երրորդ դասարանում դպրոցում հայտնի էր որպես ամենաչար տղան, ում հաճախ անկյուն էին կանգնեցնում, հայհոյում, քաշում մազերը, ականջները… Այդպես մինչև մի օր հայտարարեցին Վիլյամ Սարոյանը վռնդված է  դպրոցից…

Ծանոթությունը հոր հետ

Վիլյամը հորը չէր հիշում ու հորից շատ բան չէր պատմում մայրը: Սակայն 1922 թվականին, երբ Վիլյամը 14 տարեկան էր, մայրը նրան հանձնեց հոր թղթերի ու տետրերի մի կապոց: Դա Վիլյամի համար իր և հոր առաջին հանդիպումն էրհասունության հանդիպումը: Այդ հանդիպման ժամանակ էր, որ Վիլյամը իմացավ իր հոր ով լինելը: Հայրը բանաստեղծ էր, բանաստեղծություններ ու պոեմներ էր գրել «հին հայրենիքի» լեզվով։ Օրեր շարունակ նա կարդում էր հոր գրվածքները, հետո ուրիշ գրողների, հետո էլի ու էլի, և վերջում հասկացավ, որ  չգրել չի կարող:

«Ես գրում եմ փոքր տարիքից, թեպետ այն ժամանակ ոչ մեկին չէի խոստովանում, որ 

ուզում եմ գրող դառնալ։ Մերոնքբիթլիսցիները, հատկապես նրանք, ովքեր հիմնավորվել

 էին Ամերիկայում, գրողներին լուրջ չէին վերաբերվում։ Նրանց համար կարևորն այն էր

կարո՞ղ ես փող աշխատել, թե՞ ոչ։ Իմ հորեղբայր Արամն ասում էր.«Դու այդ հիմարությունը

 թո՛ղ»։  Բայց ես չէի լսում…»։

Աշխատանքային տարեգրություն

1926 թվական: 18 տարեկան Վիլյամն արդեն հասցրել էր աշխատել փոստատար, սևագործ բանվոր և սեզոնային մշակ Սան Հոակինի ֆերմաներում ու խաղողի այգիներում, բացահայտել  էր Ֆրեզնոն այնքան, որքան հնարավոր էր:

Եվ ահա, ամեն տեսակ աշխատանքից գլուխ հանող Վիլյամը որոշում է նոր բացահայտումների գնալ: Թողնելով հարազատ Ֆրեզնոննա ճանապարհ է ընկնում դեպի Սան Ֆրանցիսկո: Սան Ֆրանցիսկոյում նրան նոր աշխատանքներ էին սպասումհեռագրատան ծառայող, ապասպորտային ապրանքների վաճառող, պահեստի բանվոր, և էլի ուրիշ աշխատանքներ: Սակայն ոչ մի աշխատանք իր սրտով  չէր, ու նա ոչ մի տեղ երկար չէր մնումկարևորը հասցներ սենյակի վարձը տալ:

1933 թվական, Բոստոնի «Հայրենիք» շաբաթաթերթ: Վիլյամ Սարոյանի առաջին ստեղծագործությունը` Սիրակ Գորյան կեղծանունով, արդեն իրականություն էր` հետո ինչ, որ ոչ իր անուն-ազգանունով:

Մեկնարկը տրված էր, շարունակությունը՝ սպասված: Եվ չուշացավ առաջին գիրքը՝ 1934թ․, «Խիզախ պատանին թռչող ճոճաձողի վրա և այլ պատմվածքներ»: Հետագայում այս գրքի մասին ամերիկացի քննադատ Բ. Ռասկոն պիտի գրեր.

Ընթերցողը սիրեց գիրքը, գրախանութներում այն երկար չմնաց դարակներին և դատարկվող դարակները Վիլյամին ստիպեցին մտածել շարունակության մասին:

«1935թ-ին, երբ լույս տեսավ իմ առաջին գիրքը, ես կյանքում առաջին անգամ ինձ զգացի գրեթե

 հարուստ։ Եվ այդ ժամանակ որոշեցի ուղևորվել Հայաստան։ Ուզում էի տեսնել իմ

 ժողովրդին, իմանալ, թե ինչի մասին են խոսում իմ հայրենակիցները։ Ինչպես են 

նրանք քայլում փողոցներով, ինչ են սիրում։ Ուզում էի նայել Բիթլիսի ուղղությամբ»։

Զինակոչիկը

1942 թվականին Սարոյանը զորակոչվեց բանակ, հետո իր տեսած ու ապրած պատերազմը պիտի դառնային ստեղծագործություններ՝ «Մարդկային կատակերգություն», «Վեսլի Ջեկսոնի արկածները»։ Նույն թվականին՝ մինչև զորակոչվելը,  հիմնեց սեփական թատրոնը, որը, սակայն, կարճ կյանք ունեցավ:

«Երբ իմ «Մարդկային կատակերգությունը» թարգմանվեց հայերեն, մայրս կարդաց այն։ 

Մի անգամ ես նստել և ուտում էի նրա պատրաստած թանապուրը։ Հանկարծ նա մտավ 

սենյակ և ասաց. «Երեկ գիշեր  կարդացի քո գրածը։ Լավ էր»։ Եթե մայրիկն ասաց՝ «լավ էր», նշանակում

 է՝ այդպես էլ կա։ Նշանակում է՝ թարգմանությունն էլ լավն է»։

Դեպի աշխարհ

Միշտ ու մշտապես, ուր էլ լիներ ու ինչ էլ աշխատելիս լիներ, Վիլյամի միտքը միշտ թռչում էր նոր երկրներ, ուրիշ երկրներ` նոր բացահայտումների ու նոր զգացողությունների ետևից: Եվ Համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո՝ 1950-60-ական թթ․-ին, Սարոյանն անդադար շրջագայում էր: Եվրոպա ու ոչ միայն Եվրոպա, մինչև հասավ հայրենիք` Հայաստան:

Սարոյանի Հայաստանը

«Օտարության մեջ ապրող հայերի մեջ մեծ է Հայրենիքի հանդեպ կարոտը։ Բայց դա 

հիվանդություն չէ։ Դա ուժ է։ Եվ այն օգնում է ճանաչել ինքդ քեզ։ Ես՝ Ուիլյամ Սարոյանս, 

Արմենակ և Թագուհի Սարոյանների չորրորդ երեխան եմ, և իմ արժեքն այն է, որ ես

 հայ եմ, գրող։ Ես չեմ կարող ինքս իմ մասին այլ կերպ մտածել։ Ես չեմ կարող ինքս 

ինձ դավաճանել։ Եթե դավաճանեմ, չեմ կարողանա գրել, և այն ամենը, ինչ կգրեմ, 

կլինի կեղծ։ Հիմա հասկանո՞ւմ եք, թե ինչու առաջին իսկ վաստակածս գումարով 

եկա Հայաստան»:

Առաջին անգամ 1935թ․-ն էր, երբ նա ընդամենը 27 տարեկան էր: Հաջորդ անգամ Հայաստան այցելեց 1960-ին, ապա՝ 1976թ․-ին և 1978թ․-ին, որ նշեր իր 70-ամյակը:

«Ես հայ եմ արյունով, ամերիկացի` միջավայրով: Հայաստանը ես սիրեցի միանգամից:

 Այդ սերը հայրենիքիս հանդեպ շատ ավելի վաղ էր դրոշմված իմ սրտում»:

Եվ պատահական չէ, որ Սարոյանի հերոսներից շատերը հայեր են, որոնք ներկայացնում են հայկական միջավայրը, հայկականը՝ օտար միջավայրում:

«Համարձակեցեք բնաջնջել Հայաստանը: Տեսեք, թե կրնա՞ք:  Աքսորեցեք դեպի

 անապատները առանց հացի ու ջրի: Այրեցեք անոնց տունն ու եկեղեցիները: Հետո

 տեսեք, թե անոնք արդյոք կրկին չեն խնդա, երգե կամ աղօթե…  Որովհետև, երբ 

անոնց երկուսը աշխարհի որևէ մասում կհանդիպեն, տեսեք, թե անոնք արդյոք 

մի Նոր Հայաստան չեն ստեղծե…»:  

Հայաստան այցելություններից մեկի ժամանակ Սարոյանը Սևանի ափից մի ծանր քար է գտնում և խնդրում է, որ այն տեղավորեն մեքենայի մեջ:

– Ամերիկա՝ Ֆրեզնո պիտի տանիմ,- ասում է գրողը:

– Այդ հսկայական քարն ինչպե՞ս եք տանելու…-հարցնում է ուղեկցորդը:

– Ինքնաթիռով պիտի տանիմ

– Ինչո՞ւ

– Ով Հայաստանի դեմ վատ խոսի, անոր գլխուն պիտի զարկեմ քարը,- պատասխանում է

 Սարոյանը:

Չառլին և Վիլյամը

«Երբեմն ես մտածում եմ, որ հարուստ մարդիկ պատկանում են բոլորովին այլ 

ազգության, անկախ այն բանից, թե ինչ ազգություն ունի նրանցից յուրաքանչյուրը»։

Սարոյանը Ամերիկայում սիրում էր հանդիպել հայերի հետ: Բայց Սարոյանի հուշերում ճակատագրական էր հատկապես ռեժիսոր Ռուբեն Մամուլյանի հետ ընկերությունը: 1936 թվականի հոկտեմբերին Մամուլյանի հետ հերթական հանդիպումը պատճառ դարձավ մեկ այլ ճակատագրական հանդիպման: Հանդիպում, որ սկիզբ էր դնելու Չապլին և Սարոյան բարեկամությանը:

Ռուբեն Մամուլյանի հարկաբաժնում տեսնելով Չարլի Չապլինին՝ Սարոյանը նախ՝ շփոթվեց: Հետո՝ պիտի իմանար, որ Նյու Յորքի այն համեստ կացարանը, որտեղ բնակվում էր Չապլինը, իր կացարանի հարևանությամբ է: Հետո արդեն ամեն երեկո Սարոյանն ու Չապլինը պիտի միասին զբոսնեին, թափառեին փողոցից փողոց: Չապլինը պիտի ազդեր նաև Սարոյանի ձեռագրի վրա՝ նրան արձակից տանելով դեպի դրամատուրգիա:

Իսկ երբ 1952 թվականին Չապլինին վտարեցին ԱՄՆ-­ից իր նկարահանած «Մսյո Վերդու»«Բեմի լույսերը» ֆիլմերի համար, Սարոյանի համար դա հավասար էր սեփական անձի վտարմանը: Այդպես նրանց բարեկամությունն ընդհատվեց 23 տարով: Վերջին հանդիպումը 1975 թ. մայիսին էր, Փարիզում:

Այդ հանդիպումից 2 տարի անց Սարոյանը կարդաց Չապլինի մահվան մասին… Իրենց չդադարող բարեկամության մասին երբ էլ հարցնեին, միշտ նույն պատասխանն էր տալիս․

«Մեզ կապում է բարությունը և կրկին բարությունը, բարի կամեցողությունը»:

Սարոյան հայրը

Երեխաները հոր հետ հաճախ էին հանդիպում, Սարոյանը ֆինանսապես ապահովում էր նրանց: Չնայած այդ ամենին` երեխաները, հատկապես որդին, բարդ հարաբերություններ ուներ հոր հետ: Ոչ ոքի չէր հաջողվում մեղմել տարաձայնությունը հոր և որդու միջև: Տարիները նրանց ավելի հեռացրին… Հանդիպման վերջին առիթը Սարոյանի կյանքի մայրամուտին էր:

Ի դեպ, Արամը բանաստեղծ է. Սարոյանը հաճախ էր կարդում որդու բանաստեղծությունները: Դուստրն ընտրեց դերասանի մասնագիտությունը, թեպետ նա էլ պատանեկության տարիներին գրում էր. հոր բնորոշմամբ՝ բավականին լավ գործեր:

«Եվ այնուամենայնիվինչոր մի տեղ ինչ– որ մի բան սխալ է»:

Սարոյանը 2 տարի տառապում էր քաղցկեղով, հիվանդությունը ծանր էր, թեպետ Սարոյանը փորձում էր այն թեթև տանել:

1981թ․-ին, սակայն, նրան տեղափոխեցին հիվանդանոց: Մայիսի 18-ը Սարոյանի վերջին առավոտն էր: Այդ օրը Ֆրեզնոյում ևս մեկ հայ պակասեց:

Նրա վերջին կամքը կատարվեց: Աճյունափոշու մի մասը թաղված է Երևանի Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում։ Իսկ 2008-ին Երևանի կենտրոնում բացվեց Վիլյամ Սարոյանի արձանը:

Աղբյուրը՝ Գրական ակումբի բլոգ

Ամբողջական նյութը՝ այստեղ։

Կարդա՛ Վիլյամ Սարոյանի մասին, սովորի՛ր պատմել։ Բլոգումդ կազմի՛ր 5-7 հարց Սարոյանի կենսագրության մասին, որոնք դասարանում կուղղես ընկերներիդ։

Ինչու Վիլյամ Սարոյանի մարիկը երեխաներին մանկատուն տարավ։

Ինչից Վիլյամ Սարոյանի հայրիկը մահացավ։

Երբ Վիլյամ Սարոյանին վռնդեցին դպրոցից։

Երբ Վիլյամ Սարոյանը ընթունվեց դպրոց։

Քանի տարեկանում մահացավ Վիլյամ Սարոյանի հայրիկըԸ

Գործնական քերաքանություն

5.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:                                     

Եղինջ, շյուղ, պատշգամբ, դարպաս, թակարդ, կաթսա. սրճեփ: դարպաս Եղինջ, թակարդ, կաթսա, շյուղ, սրճեփ

6.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:

Մթերք, մղկտալ, մողես, մխիթարել, մատյան, միլիոն, մրջյուն, մեղավոր: մատյան, մեղավոր, մթերք, միլիոն, մխիթարել, մղկտալ, մողես, մրջյուն։

Իմ ուսումնական ամառը

Ես ամառը գնացել եմ 2 շաբատով տատիկիս տուն որոհետև եկել եր պապիկս Մոսկվայից (հետաքրքիր բան չեղավ)։ Մյուս տատիկիս տանը մնացի 1 ու կես շաբատ (և ես տատիկիս տանել ոչմի բան չպատահեց)։ Մյուս ժամանակ ես իմ ընկերների հետեր ղաղւմ։

Հանգստյան օրերը՝ մշակութային տոն

Սեպտեմբերի երկուսին ես, մայրիկս և քույրիկս այցելել ենք Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարան։

Այնտեղ առաջին անգամ չէի և լավ ծանոթ էի թանգարանային նմուշներին։ Երբ դեռ փոքր էի եղել եմ անգամ Թումանյանի թանգարանում Դսեղում։ Սակայն այս այցից ինձ համար նոր էր, զարմանալի և տպավորիչ թանգարանում նորարարական լուծումը։ Այնտեղ նորագույն տեխնոլոգիաների միջոցով կարողացել էին վերարտադրել թումանյանի կենդանի կերպարը։ Շատ տպավորիչ տեսարան է, երբ ամենայն հայոց բանաստեղծը հասարակ մարդու պես, իրական ու այդքան մոտ կանգնած է կողքիդ, խոսում է հետդ, խրատներ տալիս։ Եթե անկեղծ՝ ժամանակակից տեխնոլոգիաները այս և նմանատիպ լուծումներով մեզ ավելի հասանելի են դարձնում մեր անցյալը ու նաև ապագան։ Թանգարանի ամեն անկյունը <<Թոըմանյանոտ>> է, վեհ ու խրոխտ։ Խորհուրդ եմ տալիս ընկերներիս անպայման այցելել։

Մայրենի քնական ստուգատես

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում են մեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։ Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում է նրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։ Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակ կենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույն գծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջ անսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

1.Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

2.Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանը: Ինչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.

  • ագեվազներ,
  • վագերաձիեր,
  • մամոնտներ,
  • դինոզավրեր:
  1. Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
     Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։
    Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։
  2. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
  3. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
  4. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ: 
  5. Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
  6. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
  7. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
  8. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
  9. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում են տափաստանում:
  10. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։ Գծավոր, զգույշ
  11. Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորը: Ճիշտ պատասխանը ընդգծի´ր.
  12. հոտի,
  13. մարմնի գծերի,
  14. խրխնջոցի,
  15. աչքերի:

 Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները. մեծ -փոքր, անսովոր- սովոր, ճիշտ – սխալ, դժվար- հեշտ

Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:տափաստաններում,վագերաձիեր։ 

  •  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  • զեբր,
  • գծավոր,
  • երկու,
  • վտանգ:
  •  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

  • առարկա,
  • թիվ,
  • հատկանիշ
  • գործողություն:
  •  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  • գծավոր,
  • սպիտակ,
  • մազափունջ,
  • զեբր:

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում են մեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։ Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում է նրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։ Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակ կենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույն գծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջ անսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

1.Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

2.Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանը: Ինչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.

  • ագեվազներ,
  • վագերաձիեր,
  • մամոնտներ,
  • դինոզավրեր:
  1. Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
     Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։
    Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։
  2. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
  3. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
  4. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ: 
  5. Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
  6. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
  7. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
  8. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
  9. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում են տափաստանում:
  10. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։ Գծավոր, զգույշ
  11. Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորը: Ճիշտ պատասխանը ընդգծի´ր.
  12. հոտի,
  13. մարմնի գծերի,
  14. խրխնջոցի,
  15. աչքերի:

 Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները. մեծ -փոքր, անսովոր- սովոր, ճիշտ – սխալ, դժվար- հեշտ

Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:տափաստաններում,վագերաձիեր։ 

  •  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  • զեբր,
  • գծավոր,
  • երկու,
  • վտանգ:
  •  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

  • առարկա,
  • թիվ,
  • հատկանիշ
  • գործողություն:
  •  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  • գծավոր,
  • սպիտակ,
  • մազափունջ,
  • զեբր:

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում են մեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։ Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում է նրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։ Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակ կենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույն գծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջ անսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

1.Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

2.Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանը: Ինչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.

  • ագեվազներ,
  • վագերաձիեր,
  • մամոնտներ,
  • դինոզավրեր:
  1. Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
     Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։
    Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։
  2. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
  3. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
  4. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ: 
  5. Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
  6. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
  7. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
  8. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
  9. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում են տափաստանում:
  10. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։ Գծավոր, զգույշ
  11. Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորը: Ճիշտ պատասխանը ընդգծի´ր.
  12. հոտի,
  13. մարմնի գծերի,
  14. խրխնջոցի,
  15. աչքերի:

 Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները. մեծ -փոքր, անսովոր- սովոր, ճիշտ – սխալ, դժվար- հեշտ

Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:տափաստաններում,վագերաձիեր։ 

  •  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  • զեբր,
  • գծավոր,
  • երկու,
  • վտանգ:
  •  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

  • առարկա,
  • թիվ,
  • հատկանիշ
  • գործողություն:
  •  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  • գծավոր,
  • սպիտակ,
  • մազափունջ,
  • զեբր:

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում են մեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։ Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում է նրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։ Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակ կենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույն գծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջ անսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

1.Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

2.Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանը: Ինչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.

  • ագեվազներ,
  • վագերաձիեր,
  • մամոնտներ,
  • դինոզավրեր:
  1. Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
     Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։
    Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։
  2. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
  3. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
  4. Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ: 
  5. Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
  6. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
  7. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
  8. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
  9. Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում են տափաստանում:
  10. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։ Գծավոր, զգույշ
  11. Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորը: Ճիշտ պատասխանը ընդգծի´ր.
  12. հոտի,
  13. մարմնի գծերի,
  14. խրխնջոցի,
  15. աչքերի:

 Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները. մեծ -փոքր, անսովոր- սովոր, ճիշտ – սխալ, դժվար- հեշտ

Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:տափաստաններում,վագերաձիեր։ 

  •  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  • զեբր,
  • գծավոր,
  • երկու,
  • վտանգ:
  •  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

  • առարկա,
  • թիվ,
  • հատկանիշ
  • գործողություն:
  •  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  • գծավոր,
  • սպիտակ,
  • մազափունջ,
  • զեբր: